صلح دیجیتال؛ پلی نو میان نسلها و ملتها از مسیر ورزشهای الکترونیک
دکتر حبیب هنری در همایش بینالمللی صلح و ورزش: ورزشهای الکترونیک میتوانند میدان جدیدی برای گفتوگو و همزیستی باشند
به گزارش روابط عمومی انجمن علمی میدیریت ورزشی ایران، دکتر حبیب هنری استاد مدیریت ورزشی دانشگاه علامه طباطبایی در سخنرانی خود با عنوان «صلح دیجیتال، ورزشهای الکترونیک و مرزهای جدید برای گفتوگو و صلح» در اولین همایش بینالمللی و دومین همایش صلح و ورزش که روز ۱۶ مهرماه ۱۴۰۴ در آکادمی ملی المپیک برگزار شد، با اشاره به نقش دگرگونکننده فناوری در عرصههای ورزشی و فرهنگی، تأکید کرد: میدانهای جدید نبرد و رقابت، دیگر در دنیای واقعی شکل نمیگیرند؛ امروز این میدانها دیجیتالیاند و سلاح نسل جدید، نه تفنگ، بلکه کیبورد، موس و مانیتور است.
هنری با تبیین جایگاه ورزشهای الکترونیک (E-sport) به عنوان بستری برای تعامل بینالمللی و ایجاد زبان مشترک میان جوانان افزود: ورزشهای الکترونیک، فعالیتهایی سازمانیافتهاند که طبق قوانین مشخص انجام میشوند و شرکتکنندگان از سراسر جهان بدون توجه به ملیت، جنسیت یا مذهب در کنار یکدیگر بازی میکنند. همین بیمرزی، نخستین گام به سوی صلح دیجیتال است.
وی با بیان اینکه جمعیت بازیکنان رسمی در این حوزه از ۵۰۰ میلیون نفر در سال گذشته به حدود ۶۵۰ میلیون نفر در سال ۲۰۲۵ رسیده است، گفت: این آمار نشان میدهد که ورزشهای الکترونیک فراتر از سرگرمی، در حال تبدیل شدن به یک فرهنگ جهانی و ابزار دیپلماسی نوین هستند.
هنری با اشاره به مکانیزمهای شکلگیری گفتوگو از طریق بازیهای دیجیتال توضیح داد: گیمرها برای دستیابی به پیروزی، ناچار به همکاری و درک متقابلاند. در این مسیر، مفاهیمی مانند “دشمن مشترک”، جای خود را به “حریف مشترک” میدهد و این تعاملها در نهایت به شکلگیری جامعهای فراملی و صلحمحور منجر میشود.
وی در ادامه از نمونههای واقعی این نوع دیپلماسی دیجیتال یاد کرد و گفت: در کره جنوبی، رقابتهایی میان جوانان کره شمالی و جنوبی در قالب بازیهای پلیاستیشن برگزار شده است که توانسته فضای گفتوگو میان نسلهای دو کشور را افزایش دهد. همچنین در برخی کشورها، از جمله در خاورمیانه، مسابقات خیریهای با هدف کمک به قربانیان جنگ و بلایای طبیعی از طریق بازیهای الکترونیک برگزار میشود؛ اینها ابتکاراتی بشردوستانه در مسیر صلح دیجیتالاند.
این استاد دانشگاه افزود: مطالعات بینالمللی نشان میدهد ۷۲ درصد از گیمرهای جهانی، نگرش مثبتتری نسبت به فرهنگهای دیگر پیدا کردهاند و ۶۵ درصد از آنها از طریق بازی، دوستان بینالمللی یافتهاند. همچنین ۴۰ درصد از شرکتکنندگان گفتهاند که بازیهای الکترونیک باعث افزایش همدلی میانفرهنگی در میان آنان شده است.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به سه لایه صلح دیجیتال اظهار داشت: این صلح سه سطح دارد؛ نخست، لایه روانشناختی که در آن اعتماد و حذف پیشداوریها میان بازیکنان شکل میگیرد؛ دوم، لایه اجتماعیفرهنگی که به ایجاد هویت فراملی منجر میشود؛ و سوم، لایه نهادی-سیاسی که در قالب تورنمنتها و رقابتهای بینالمللی با اهداف دیپلماتیک ظهور پیدا میکند.
هنری با وجود نگاه مثبت خود، به چالشهای موجود در مسیر توسعه صلح دیجیتال نیز اشاره کرد و گفت: رفتارهای سمی و خشونتآمیز در برخی محیطهای بازی، شکافهای دیجیتال میان کشورها، و هزینههای بالای تجهیزات از جمله موانعی هستند که باید برای رفع آنها چارهاندیشی شود. همچنین نگاه سنتی برخی نسلها که بازیهای دیجیتال را اتلاف وقت میدانند، هنوز مانع درک ظرفیتهای صلحآفرین این حوزه است.
وی در پایان سخنان خود تأکید کرد: ورزشهای الکترونیک یک پدیده گذرا نیستند، بلکه یک انقلاب فرهنگی در حال شکلگیریاند. ما باید به جای ساختن دیوارهای فیزیکی، پلهای دیجیتالی بسازیم و حتی مراکز “پیاسفور بینفرهنگی” را برای گفتوگوهای جهانی بنیانگذاری کنیم. شاید در آینده، گفتوگوهای صلح بهجای سالنهای کنفرانس، در سرورهای بازیهای ویدیویی برگزار شوند.
هنری سخنان خود را با این جمله به پایان رساند: وظیفه ماست که این فضا را برای اهداف صلحآمیز تقویت کنیم؛ چرا که زبان مشترک نسل جدید، دیگر زبان سیاست نیست، زبان بازی است.
